Kayyum ne ne demektir?

Kayyum kelimesi hukuki anlamda "Belli bir malın yönetilmesi ya da belli bir işin yapılması için görevlendirilen kimse" demektir.

Kayyum, genellikle usulsüzlük yapılan özel kurumlara, şirketlere, devletin el koyduktan sonra atadığı yöneticidir. Hukuki anlamda uygulaması şöyle: Kayyum da vasi gibi vesayet organlarından birisidir. Ancak vasi vesayet altındaki kimsenin hem kendisini gözetlemek, hem de mal varlığını yönetmek ve hukuki işlemlerde onu temsil etmek üzere atandığı halde, kayyum sadece belirli işleri görmek veya mal varlığını yönetmek için görevlendirilir.

Kayyum nasıl atanır?

Kayyım olarak da ifade edilen "Kayyum", mahkeme tarafından bazı durumların meydana gelmesi ile atanıyor. Kayyum olarak atanan kimseler, veyaset makamının kendisine verdiği yetki ve görevler dahilinde çalışıyor. Türk Medeni Kanununda detaylı açıklamasına yer verilen kayyum, uzun bir süre haber alınamayan birinden geriye kalan malların hiç bir kimse tarafından yönetilmediği takdirde, söz konusu malların yönetimi için atanabiliyor.

Ayrıca mal sahibi malını doğrudan doğruya yönetemiyorsa ve vekil atayamıyor ise, vasi tayinine gerek görülmüyorsa; kimsesi yoksa hastaneye veya bakım evine yattığı süre içerisinde kendisinin mal varlığının yönetilmesi için de kayyum ataması yapılabiliyor.

Hangi durumlarda kayyum atanır?

• Ölüme bağlı durumlarda; mirasçıların dağınık hallerde oluşu, adresleri belli olmayan, sağ olup olmadığı bilinmeyen veraset ilamı çıkarılana kadar veya kanuni mirasçıları belli olana kadar mal varlığının yönetiminin yapılması,

• Ölüme bağlı durumlarda; Mirasçılar arasında doğmamış ceninin bulunması halinde, ceninin sağ veya ölü olarak doğup doğmayacağı bilinmediğinden ceninin doğumuna kadar mal varlığının yönetiminin yapılması,

• Özel veya tüzel ortaklıklarda bazı noksanların bulunması, yönetim kurullarının görevden alınması, Genel kurul toplantılarının yapılamaması, yeni yönetim seçilememesi veya seçilmiş yönetim iptal edilmiş olması hallerinde mal varlığının yönetiminin yapılması,

• Belli bir iş için toplumun genel menfaati için toplanan yardımların, harcama koşul ve şartlarının belli olmasına kadar mal varlığın yönetiminin yapılması için kayyum tayin ediliyor.

Kayyumun görev ve yetkileri nedir?

Kayyumun görev ve yetkileri mahkeme tarafından belirlenir. Kayyumun görevi her halde geçici olduğundan, süresi, yetkileri, ücreti kararda açıkça belirtilir. Unutulmaması gereken nokta, kayyumun atanmasına yol açan durumlarla sınırlı yetkili olduğudur. Eğer kayyum atanması belli bir işin görülmesi için istenirse, yetki, görev ve süre de bu işe göre belirlenir. Eğer organ yokluğu nedeniyle atanırsa, kayyumun görevi bu organın seçimini sağlamak olmalıdır. Yoksa kayyum organın yerine geçecek şekilde atanamaz.

Örneğin, yönetim kurulu, genel kurul toplantıya çağrılamadığı için seçilemiyorsa, kayyum genel kurulu toplamak ve yönetim kurulu seçimini gerçekleştirmek üzere yetkilendirilir. Yoksa kayyum yönetim kurulu yerine geçemez. Eğer kayyum genel kurulun toplanmasını da sağlayamazsa bu durum zaten TTK m. 435 çerçevesinde bir fesih nedenidir ve kayyumun görevi de yukarıda belirtildiği gibi bu çerçevede belirlenir.

Kayyum atanma çeşitleri

Bu kayyum birçok kurum ya da kişiye atandığı için görevlendirmesi de farklı farklıdır. Yani kayyumunda belli çeşitleri bulunmakta ve mahkemelerde buna göre atama yapmaktadır. Çünkü bu kayyumların atandıkları yerde çeşitli oldukları için devlette bunları belli biçimde görevlendirmeler getirerek çeşitlere ayırmıştır. Bu çeşitler 3 şekilde gerçekleşmektedir. Bunlar ise erişkin kişilerin isteği üzerine yapılan atamalardır.

Bu şekilde atamaya istek üzerine kayyumluk denmektedir. Diğer bir türü ise mahkeme vesayet makamı bazı sebeplerden veya kanunda belirtilmiş hallerden dolayı bir kişinin isteği üzerine kayyum atayabilir. Buna da temsili kayyumluğu denmektedir. Bu tür kayyum atamaları genellikle miras gibi konularda atanmaktadır ve bunun sonucunda miras gibi olaylar hakkında karar vermektedirler.

Diğer atam ise yönetim kayyumluğu denmektedir. Bu kayyum ise günümüzde çokça duyduğumuz şirketlere atanan kayyumlardır. Böyle çeşitlere ayrılarak gerekli olan hallerde kayyumlar atanmaktadır. Günümüzde ise medya da en çok duyduğumuz yönetim kayyumluğudur.

Kayyuma geçen şirketlerde oluşan değişiklikler

Kayyum idaresi tarafından yönetilmeye başlanan şirketler Kamu İhaleleri Kanununa göre iflas masasındaki şirket veya tasfiye halinde şirket gözüktüğünden kamu ihalelerine katılamazlar. Yurtdışı iş anlaşmaları yapamazlar, yapmış olsalar bile devlet tarafından onaylanmaz. Yani eskiden kullanabildiği bazı haklardan mahrum kalmaktadırlar. Çünkü devlet bu sayede kurumu denetim altına almaktadır.

Örneğin yurt dışı antlaşmalarını onaylamayarak herhangi bir mali usulsüzlük varsa bunu belirlemek ve yurtdışına şirketten para çıkışını önlemektedir. Diğer türlü usulsüzlük yapan şirketler hemen yurtdışı antlaşmalarıyla şirketi mali durumunu değiştirerek bu durumu kötü niyetleri dahilinde kullanmaları muhtemeldir. Devlet böylelikle usulsüzlüklerinde önüne geçmektedir. Hem böylelikle de şirketlerin ortakları arasında çıkan antlaşmazlıklarda ortakların da hakkını savunmaktadır.

Kayyum ve şirketlerin itiraz hakkı

Kayyum ataması yapıldıktan sonra şirketlerinde mahkemeye itiraz hakkı bulunmaktadır. Çünkü kayyumun yaptığı iş dolayısıyla dikkatli olması ve kararlarını yasaların ona verdiği yetkiler dolayısıyla kullanması gerekmektedir. Eğer isterse şirket kayyumun atanmasına ya da kayyumun verdiği kararlara mahkeme aracılığıyla şikayet etme hakkı bulunmaktadır.

Eğer şirket kayyumun atanmasına itiraz yapacaksa kendilerine bu kayyum ataması bildirildikten sonra 7 gün içerisinde itiraz hakkı bulunmaktadır. Bu itirazı da bir üst mahkeme değerlendirir ve karara bağlamaktadır. Eğer kayyum atamasında bir yanlışlık varsa bunu düzeltilmesi gerekmektedir. Çünkü bu yanlışlıktan doğan sonucu binlerce kişinin çalıştığı şirkette ödemek zorunda kalacaktır. Bu kayyum atamaları oldukça önemlidir. Çünkü kayyumlar o şirketlerde belli yetkilerle donatılarak şirketin durumunu belirlemektedir.

Miraslarda kayyum ataması

Kayyum ataması aynı zamanda miraslarda da yapılmaktadır. Kalan mirasın durumu ile ilgili mahkeme bir kayyum atayarak karar vermesini sağlamaktadır. Çünkü oluşabilecek duruma karşı kişilerin mağdur edilmemesi için kayyum ataması yapılır ve böylelikle mirasçılar arasındaki sıkıntılar halledilmeye çalışılır.

Ama bu durum yine mahkemenin isteğine kalmış bir şeydir. Mahkeme mirasçılardan ayrı olarak bir 3. Kişi olarak kayyumu atayabilir. Böylelikle mirasın kanunlar dahilinde en doğru biçiminde paylaştırılması amaçlanır. Bu temsili kayyumluk birçok miras paylaşımı işleminde kullanılır. Ama mahkeme isterse bu tür durumlarda kayyum atamama hakkına da sahiptir.

Sözlükte "kayyum" ne demek?

1. cami hademesi.

2. Belli bir malın yönetilmesi ya da belli bir işin yapılması için görevlendirilen kimse.

Kayyum ne demek? (Ekonomi)

(Trustee, curator) Arapçası "kayyim". Belirli durumlarda bir malı yönetmek veya bir işi görmek üzere hakim tarafından görevlendirilen kişi. Genel olarak "mütevelli" anlamında. Mahkeme tarafından kayyum tayini Medeni Kanunumuzda düzenlenmiştir (MK. m. 353, 422) Kayyum tayini yasal olabildiği gibi, isteğe bağlı da olabilir.